De bevalling van een cavia is altijd een spannende bedoeling, want er kan nogal wat fout gaan. Bij mijn eerste zwangere cavia ging het al mis. De kleintjes zaten blijkbaar klem, want de zeug stierf met de kleintjes nog in haar buik, dat geeft je een hulpeloos gevoel. Gelukkig ging het volgende nest helemaal goed en werd er een zesling geboren die helemaal gaaf was. Een geweldige gebeurtenis om mee te maken, want de meeste cavia’s bevallen zonder dat je erbij bent en gelukkig gaat het vaker goed dan fout. Er zit wel eens een dood jong bij wat dan niet snel genoeg uitgepakt (uit het vlies gehaald) is waardoor het stikt, maar dat zie je gelukkig zelden. Mijn ervaring is dat als je moet helpen bij bevalling er vaak ‘slachtoffers’ vallen.

Er zijn wel een paar dingen waar je op kan letten zoals bijv. de leeftijd. Mijn ervaring is toch als ze rond het jaar nog niet drachtig zijn geweest, ga er dan niet verder mee want dat gaat met bevalling fout vanwege klem zittende jongen in geboortekanaal. Het heeft mij vijf dode jongen opgeleverd en een totaal gestreste zeug die een week later ook overleed. Begin op zijn laatst met een zeug die max zeven maanden oud is bij een beer te zetten. Het kan een keer niet klikken tussen zeug en beer en dan heb je nog weinig tijd een ander koppel te proberen. Je moet toch ruim twee maanden erbij rekenen tot er een bevalling is. Als er na 1,5-2 maanden geen bol buikje te zien is wordt misschien tijd voor een ander beer. Ik reken altijd 68 dagen na de koppeling als eerste datum en 16 dagen later tot laatste datum dat de zeug kan bevallen. Maar dan nog zijn er vlotte bij die ervoor al bevallen, die zijn dan dus direct bij koppeling gedekt.

Maar de mooiste cadeautjes zijn als je de caviakamer inloopt en er zijn een paar van die mooie kleintjes geboren die al helemaal schoon en droog knus bij moeders liggen. Meestal vind je ook niets terug van een bevalling, op wat rode zaagselsnippers na. En dat ze dan na één dag al heerlijk meeknabbelen aan witlof of andijvie is een mooi gezicht.

Toch zijn er een paar dingen die je kunt geven om ze goed te laten gedijen. Zeker als er veel kleintjes zijn is het een behoorlijke belasting voor moeder om alles gevoed te krijgen. Ik heb altijd havervlokken/geplet haver  op voorraad om wat extra ‘dikmakers’ te kunnen geven en ook de kleintjes eten dit lekker mee.

Als er veel kleintjes zijn, zijn er vaak ook een paar die iets kleiner zijn dan de andere (normaal is geboorte gewicht tussen 90 en 110 gram ideaal), maar ook die kun je een beetje op gang helpen door pap te geven van lactose vrije melk/sojamelk met havermout (gewoon uit supermarkt zonder suiker toegevoegd zoals van Quakerof eigen merk Lidl) en ook moeder mag hiervan meesnoepen omdat er lactose vrije/sojamelk gebruikt word. Neem je koeien- of geitenmelk dan is er een kans dat moeder aan de diarree gaat omdat een cavia alleen de eerste paar maanden maar tegen de lactose kan die in deze melk zit.

Door de kleintjes iedere dag even te wegen kun je zien hoe je zich ontwikkelen en worden ze ook lekker tam.

Helaas gaat het ook weleens zo fout dat de moeder overlijd en de kleintjes het overleven en dan moet jij gaan voeden. Als je mazzel hebt is er nog een zogende zeug en kun je proberen deze kleintjes erbij te zetten, cavia’s zijn heel sociaal daarin. Maar dan zullen ze toch ook bijgevoerd moeten worden met spuitje of speentje. Gebruik hiervoor een klein spuitje met max 3 ml, soms hebben dierenartsen er een speciaal speentje voor maar zonder gaat het ook. Wel heel voorzichtig zijn met het spuiten, meestal zuigen ze de spuit zelf leeg. Spuit je te hard komt er melk in longetjes en sterft het kleintje aan longontsteking.

Ik heb via Facebook een recept gekregen van Dana Jansen waarmee ik twee van die kleintjes met geboortegewicht van 70 gram groot heb gekregen. Weliswaar ook met de hulp van Bianca die een geweldige pleegmoeder was. Zij had al 2 grote dochters van 3 weken (de 2 beren waren er net weggehaald) en heeft de 2 kleintjes geweldig opgevoed.

Het recept voor caviababymelk is alsvolgt: 20ml lactosevrije melk mengen met 4 druppels cavivit (vitamine C druppels voor cavia’s) +3 druppels honing en theelepel rijstebloem (=Bambix), even schudden en klaar.

Je begint met 1 ml per keer en bouwt dit langzaam op. Bij pasgeborene 6x per dag en dan de voeding vermeerderen en frequentie verminderen tot met 4 weken 3x daags 4/6 ml of meer. Je ziet namelijk snel genoeg of er nog honger is. Ze moeten ook al snel ander voer mee gaan eten en dat is makkelijker als ze dat de anderen ook zien doen. Zien eten doet eten, zeker bij cavia’s.

Als de kleintjes goed groeien, kun je de rijstebloem stapsgewijs gaan vervangen door havermout, daar zit iets meer voeding in. Als je de havermoutvlokken nog iets fijner maalt is het makkelijker op te nemen via het spuitje. Ik maakte altijd een voorraadje (zonder de vit druppels) en haalde per portie uit koelkast en verwarmde (de kou eraf) dit even in magnetron. Dan pas de druppels toevoegen aangezien vitamine C vervliegt bij verwarming. Maar het is een stuk praktischer om te maken voor één dag.

Ook al zijn de kleintjes gewoon bij moeder en groeien ze lekker dan is dat mooi om te zien. Ze groeien hier dagelijks rond de 6 tot 15 gram per dag. Uiteraard is de groei snelheid afhankelijk van de grootte van het nest. Je ziet duidelijk verschil tussen tweeling en vijfling in groeicurve zeker de eerste week. Daarna is het zaak om veel en gevarieerd groenvoer te geven. Sla/komkommer is lekker maar zit weinig voeding in, peen en maïs is ook goed, maar paprika is natuurlijk super. Al is witlof/andijvie ook een goede voeding, die veel caviakleintjes snel eten.Voor alles geldt met kleine beetjes beginnen want ze vinden het soms zo lekker dat ze te veel eten en aan de diaree gaan.

Als ze rond de 4 weken zijn moeten vooral de kleine beertjes in de gaten gehouden worden. Zij kunnen rond die leeftijd hun zusjes of moeder gaan dekken en dat is zeer onwenselijk. Hier gaan ze met 300 gram weg bij moeder en zusjes om naar een oudere beer te gaan en die ze verder leert om een ‘man’ te worden. Of de verkoop in want ik kan natuurlijk niet al mijn gefokte dieren zelf houden.

En blijven ze, dan kunnen de beren vanaf 4 maanden ingezet worden in de fok. Met de zeugjes wacht ik meestal tot ze 6/7 maanden zijn of al een gewicht hebben van 800/900 gram. En dan beginnen we opnieuw met uitrekenen wanneer ze kunnen bevallen.